Afgelopen week werden we door de redactie van het radioprogramma EenVandaag gebeld. ‘Of de bewoners van Oosterwold niet in verzet komen tegen de vliegroutes van de uitbreiding van vliegveld Lelystad?’ Wij kennen geen actiegroepen, moesten daarom negatief reageren en hebben doorverwezen naar de gebiedsregisseur. De vraag van EenVandaag is wel relevant in het kader van risico’s en gevaren die aan Oosterwold kleven.
Windmolens
Elke gebiedsontwikkeling heeft voor- en nadelen en is met risico’s belast. Een ontwikkeling voor de volle 100% dichttimmeren bestaat niet. Tijdens de rit worden door ervaringen zaken bijgesteld, dit is gebruikelijk. Bij de start van Oosterwold was er sprake van planschade, het risico daarvan werd bij de initiatiefnemers gelegd. Kosten die bijvoorbeeld door waardevermindering van huizen in de naaste omgeving via juridische weg op Oosterwold zouden worden verhaald. Zo ver is het niet gekomen, de Raad van State heeft bezwaren afgewezen.
Risico’s zijn niet alleen van financiële aard. Je weet nooit helemaal zeker hoe groot de impact van de verkeersdruk en verkeersgeluiden van de A27 en de Waterlandseweg op de lange termijn op het plangebied hebben. Of neem bijvoorbeeld de windmolenopstellingen langs de A27. Met slagschaduwen en slaggeluid hebben de nieuwe meer dan 200 meter hoge molens impact op een substantieel gebied van Oosterwold. Rapportages en gegevens hierover zijn op maakoosterwold.nl te vinden. Over windmolens bestaan overigens controversiële gedachten. Zo schets Martin Sommer, politiek commentator van de Volkskrant, op 9 september in de krant: “Windmolentechniek is van gisteren. Dat kun je zo zien: vernieuwende technologie maakt apparaten kleiner terwijl die krengen groter en groter worden. Ze vernielen het landschap, splijten gemeenschappen. Ze komen samen met leugens over duizenden huishoudens die van stroom worden voorzien, want je hoort er nimmer bij hoeveel dat er zijn als het niet waait. De financiële belangen zijn enorm, de kosten worden verstopt, de politiek houdt vrijwel unisono open debat tegen; de journalistiek laat het afweten.” Onderzoeken melden dat de molens onder de A27 gedurende 20 dagen per jaar 5 uur per dag op een afstand van ongeveer een kilometer een slagschaduw kunnen en mogen veroorzaken. Dit zal vooral bij lage zon in de winter het geval zijn. Een kwestie van afwachten.
Stichtse Lijn
Als risico ligt eveneens de Stichste Lijn op de loer. Deze (witte) structuurlijn op de conditiekaart van Oosterwold voorziet in een reservering voor een vervoersverbinding tussen het Gooi en Almere. De lijn loopt dwars door het Almeerse deel van Oosterwold. Besluitvormingover de lijn vindt op de langere termijn plaats. Voor initiatiefnemers is een grondpositie langs de Stichtse Lijn een strategische keuze. Je woont als het ware aan een groene niet bebouwde bufferzone met een breedte van ongeveer 30 meter. De grond van de zone wordt niet verkocht en door Staatsbosbeheer of een agrariër landschappelijk ingevuld. Voorlopig biedt de latente lijn voor de aanwonenden mooi meegenomen zichtruimte, maar zekerheid voor de toekomst dat dit zo blijft bestaat niet. De kans blijft aanwezig dat als er ooit een verbinding tussen Almere en het Gooi komt, maar ook dat het tracé naar een andere plek wordt verplaatst. Onzekerheid dus, initiatiefnemers nemen zelf het risico. Naast de vraag of de Stichtse Lijn er wel of niet komt is de vervoersmodaliteit onbekend. Vast geen ronkende en stinkende dieselbus want dat wordt bij de eis van afnemende CO2 uitstoot beslist verleden tijd. In Arnhem rijden al meer dan zestig jaar elektrische trolleybussen. Arnhem is lange tijd de tijd vooruit. Minder geluidsbelastend en goed voor het milieu. De bussen rijden gemeentegrensoverschrijdend.
Luchtruim vliegveld Lelystad
Een risico zit zeker verscholen in de hinderzone van luchtruim vliegveld Lelystad. In 2019 start de luchthaven als tweeling van Schiphol. Daar belde EenVandaag dan ook over. De ingetekende aanvliegroutes bevinden zich niet boven het grondgebied onder de A27, dus niet boven het Almeerse deel van Oosterwold. Op alle kaarten en de Milieu Effect Rapportage Lelystad Airport 2014 (MER) blijkt het Almeerse deel ‘veilig’. Wel is aan de noordkant van het Zeewoldse deel van Oosterwold in het luchtruim een naderingsroute voor baan 05 ingetekend. Deze zou ongeveer 40% van de tijd in gebruik kunnen zijn. Er worden straks testen gedaan over aanvlieghoogtes. Als hoger aanvliegen als nu gepland mogelijk blijkt, zou het Zeewoldse deel vermeden kunnen worden. Op dit moment nog onzeker, een risico dus. De toekomstige routes zijn te vinden op Factsheet Lelystad Airport van de Rijksoverheid(2 mei 2017) > https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/luchtvaart/documenten/brochures/2017/05/02/factsheet-lelystad-airport
Meer risico’s en gevaren?
Schuilen er nog meer risico’s in Oosterwold? Vast wel. Staatsbosbeheer meldt dat de bossen blijven zoals ze zijn. Eenmaal in de vijf jaar worden ze gecultiveerd, maar hoe? Een groot risico zijn archeologische vondsten. Meerdere initiatiefnemers hebben volop met vondsten te maken. Maken extra kosten voor onderzoeken en moeten plannen wijzigen. Het is een bevrijding nu de gemeente zoals recent aangekondigd vooraf de archeologische onderzoeken laat uitvoeren. Een initiatiefnemer weet dan vooraf wat wel of niet op een gewenste perceel grond kan. Dan een knipoog naar Golfclub Almeerderhout. Schuilt daar ook een risico? Kunnen golfballen over de Kievitsweg worden geslagen die auto’s, ruiten of fietsers pijnlijk raken? In principe niet mogelijk. De golfclub beschikt over drie 9-holes banen: Markermeer, Gooimeer en IJmeer. Alle drie met holes dicht langs de Kievitsweg, maar zodanig gesitueerd dat golfballen niet over de Kievitsweg komen, of een golfer moet achteruitslaan
Handhaving
Nog meer risico’s of gevaren? Het grootste risico zijn misschien wel de bewoners zelf versus de handhaving van regels, afspraken en condities. Vervelende conflicten kunnen voortkomen uit het niet nakomen van geëiste regels en vergunningen. Over bijvoorbeeld de juiste toepassing van doorwaadbaarheid, de aanleg en het onderhoud van wegen, greppels en nog veel meer. Sociale controle is prima, maar onderlinge controle op regels leidt tot minder verdraagzaamheid, onderling vertrouwen en woonplezier. De gemeente is voor handhaving van regels dan ook het enige denkbare apparaat om niet in een verraderlijk en verwerpelijk leefklimaat te belanden. Initiatiefnemers bouwen niet alleen met elkaar aan een verregaand zelfvoorziende omgeving maar vormen met elkaar ook een harmonieuze samenleving. Onderlinge handhaving van regels hoort daar niet bij thuis.
