Een HR-combiketel op gas, het meest toegepaste en goedkoopste systeem voor verwarming en warm water in Nederland, kan niet. Want in Oosterwold komt geen gas. Wel elektra, de eerste bewoners in Oosterwold zijn er sinds vorige week op aangesloten. Wat wel kan: een luchtwarmtepomp, horizontale aardwarmtepomp of een pelletketel op biomassa. Een zogenaamde geothermische verticale warmtepomp naar een diepte van over de honderd meter kan ook niet, want Oosterwold behoort tot de top drinkwatervoorzieningen van Europa. Bij het slaan van zo’n pomp worden de kleilagen aangetast, niet goed om top te blijven. Wat ook nog kan is warmtevoorzieningen met de heipalen mee de grond in te slaan. Wel tot een bepaalde diepte die sterk afhankelijk is van de plek waar je in Oosterwold vestigt. De toegestane gebruiksdiepten zijn te vinden op Kaart 4.1 uit “De verordening voor boringvrije zones zuidelijk Flevoland’ (www.ofgv.nl/boringsvrije-zones). Deze laatste vorm van verwarming is vrij nieuw en moet evenals een horizontale aardwarmtepomp worden gemeld. Bij een horizontale aardwarmtepomp liggen bodemlussen die voor de verwarming zorgen onder het maaiveld. De lengte is over het algemeen zo’n 120 meter, je hebt daar wel een stukje grond voor nodig maar in Oosterwold zal dit voor de meesten de minste problemen geven. Tijdens de Informatieavond Duurzame Energie Oosterwold op 28 september werden verschillende mogelijkheden uit de doeken gedaan, mede op basis van een onderzoek van TNO. Voor velen al gesneden koek, voor een aantal volstrekt nieuw.
Tijdens de bijeenkomst kwamen nog enkele punten die van invloed zijn op verwarming aan de orde. Veel glas in je woning betekent energieverlies. Bij triple glas is dit veel minder dan bij dubbelglas. Triple glas is weliswaar duurder dan dubbelglas, maar tegenwoordig haalt niemand het meer in zijn hoofd nog dubbelglas in een nieuwbouwwoning te plaatsen. Met hoog geïsoleerde en kierdichte woningen is het makkelijker een lage EPC te halen dan met een gatenkaas. De eis is nu een EPC van maximaal 0,4. EPC 0 betekent energieneutraal en wordt in 2020 geëist. Bij een ‘dichte’ woning zijn de systemen van luchtverversing belangrijk. Met buitenlucht door middel van ramen en deuren of bijvoorbeeld een WTW-systeem (warmte-terug-winning). Grote glaspartijen kunnen voor verhitting zorgen, maar tegelijk zorgt glas ook voor transparantie zodat het energieverbruik voor verlichting wordt beperkt. Bovendien bieden overstekken en lamellen schaduw. Glas brengt ook meer de binnen en groene buitenwereld bij elkaar en met de juiste boombeplanting geeft glas in de winter warmte en licht. Niet voor niets zie je voor boerderijen rijen van leilinden staan, deze bieden in de zomer schaduw en door bladval in de winter licht en warmte. Aan dit aspect van de zon als natuurlijke warmte en lichtbron werd tijdens de bijeenkomst voorbijgegaan, het ging ook over wat wel en niet in Oosterwold kan. Naast de gepresenteerde mogelijkheden bestaan er nog wel meer. Kleinere huizen worden bijvoorbeeld steeds meer met infraroodverwarming uitgerust, met wand- of plafondpanelen of met folie voor vloerverwarming.
Energie is ook een kwestie van bewust zijn. Energiezuinige apparaten en verlichting reduceren het verbruik. Met zonnepanelen kan je grotendeels onafhankelijk worden, helemaal als je in de toekomst energie op milieuvriendelijke en goedkope wijze zelf kan opslaan. Een Tesla Powerhome met installatie via Eneco komt nu op een bedrag tussen de € 6.500,- en € 8.000,-. Een leuk statement waar niet je hele huis op kan draaien en ook niet valt terug te verdienen zolang je zeker tot 2020 kan salderen.
Tenslotte, naast me zat iemand die vroeg ‘Als je uit Alaska komt, en je gewend bent aan lage temperaturen, kan je dan niet gewoonweg met een houtkachel volstaan?’ Nee, dat mag niet van de overheid. Het bouwbesluit eist een EPC van maximaal 0,4 en die eis is eigenlijk tegendraads op zelfvoorzienend wonen in Oosterwold. Waarom mensen ook niet de gelegenheid geven echt zelfvoorzienend te zijn, met zonnepanelen, een gasfles voor koken, een houtkachel, hemelwater voor douche en toilet en flessen water voor consumptie zoals op de camping en zoals heel veel mensen in Frankrijk, Spanje en Italië leven? De mijnheer die naast me zat wil een Bullerjan houtkachel kopen, mooi en geweldig ding overigens, maar helaas zal hij allerlei extra kosten moeten maken terwijl dit vanuit het principe zelfvoorzienend eigenlijk niet nodig moet zijn.