Zelf je huis bouwen – particulier opdrachtgever

‘Eigenbouw is eigenmoord’ wordt wel eens gezegd. Slapeloze nachten, relaties sneuvelen en er wordt – zeker als je niet van alles goed op de hoogte bent – geld doorgejaagd. Dus weet waaraan je begint. Zelf bouwen is niet een kwestie van ‘dat doe ik wel even’. Zelfbouwers hebben met heel veel dingen te maken. Je moet je architect en aannemer aansturen, vereiste vergunningen regelen en je budget nauwkeurig bewaken. Bouwen is gewoon een complex proces. Alle risico’s – indien zaken niet schriftelijk zijn uitgesloten of goed zijn vastgelegd – liggen bij de zelfbouwer zelf. Je moet een gedreven doorzetter zijn en tijdens het bouwproces ongetwijfeld ook tegenvallers kunnen incasseren. Maar als je niet onbezonnen te werk gaat dan is zelfbouwen eigenlijk hartstikke leuk. Je krijgt voor al je inspanningen veel terug: je lang gewenste droomhuis, volledig naar eigen smaak en op maat!

Particulier opdrachtgever

Zelfbouwen betekent in essentie dat je als particulier opdrachtgever zelf verantwoordelijk bent voor de aansturing van alle (toe)leveranciers die met de realisatie van je huis te maken hebben. Het proces start met keuzes maken. Hoe wil je wonen: ruimtelijk of hokkerig, groot of klein? Wil je een huis uit een brochure of ga je met een architect aan de slag? Welke bouwmaterialen hebben je voorkeur en hoe selecteer je een betrokken en betrouwbare aannemer die affiniteit met jouw woon idee heeft? Van het prille ontwerp, daarna de bouw en tot en met de oplevering maak je keuzes, neem je besluiten en ben je eindverantwoordelijk. Je stuurt niet alleen alle bij het proces betrokken partijen aan, maar je regelt zelf ook de vergunningen om te mogen bouwen en je vraagt zelf de aansluitingen van gewenste nutsvoorzieningen aan.

Particulier opdrachtgeverschap past bij de tijdgeest van de ketenomkering van het voortbrengproces van producten. De eindgebruiker bepaalt bij ketenomkering zelf welk product hij wil. In het geval van een huis bepaalt dus niet een projectontwikkelaar ‘hoe je moet wonen en wat je mag kopen’, maar je zit als toekomstig eindgebruiker van je huis zelf aan de knoppen van het voortbrengproces. In plaats van een aanbod gestuurd woonproduct waarop je als koper geen of nauwelijks invloed hebt is particulier opdrachtgeverschap vrijwel voor 100% vraag gestuurd en biedt je veel vrijheid van handelen. Particulier opdrachtgeverschap is typisch een voorbeeld van de doe-het-zelf-economie.

Zeggenschap

In de Nederland is het bouwen van een eigen huis beslist niet vanzelfsprekend. Zelfbouwen beslaat ongeveer 7% van de totale woningmarkt en dat is weinig. In België is het omgekeerd. Heel veel mensen bouwen daar zelf een eigen huis en worden met het predicaat van ‘bouwheer’ bestempeld. De meeste ‘eigen huizen’ in Nederland zijn als koophuis afkomstig van projectontwikkelaars. Voorbedachte huizen vrij op naam in nieuwbouwwijken: op een rijtje, twee-onder-een-kap en een enkele vrijstaand. Huizen veelal van meer van hetzelfde. Vinex-wijken staan vol met dit soort van esthetische monocultuur. Niets op tegen overigens. Voor de koper een veilige aankoop zonder gedoe. Maar wel met de beperking dat je iets koopt wat je misschien niet precies wilt. Je hebt nauwelijks inspraak op het eindproduct, behoudens op enig – meestal kostbaar – meerwerk na.

Zelfbouwen geeft daarentegen optimale vrijheid en biedt je de kans via zelfontwikkeling je woondroom op alle fronten waar te maken. Dit geldt zowel voor het ontwerp, de architectonische uitstraling, de ruimtelijke indeling en de toe te passen bouwmaterialen. Op al deze punten heb je een grote mate van zeggenschap. In de praktijk is zelfbouwen echter niet goedkoop, want naast de kosten van de realisatie van je huis moet je ook over bouwgrond beschikken. En dat is in Nederland een kostbare affaire.

Bouwgrond schaarste in de Randstad

Groot probleem in Nederland is de beschikbaarheid van betaalbare bouwgrond. In de Randstad is bouwgrond uiterst schaars en daarom relatief duur ten opzichte van de rest van Nederland – en zeker ten opzichte van het buitenland. Vanwege de schaarste liggen potentiele kopers voor het verkrijgen van een kavel soms dagenlang in een slaapzak voor de verkoopdeur te wachten. Ze betalen grif € 800,– of meer voor een vierkante meter. In Almere, in de Noordvleugel van de Randstad, liggen de kavelprijzen over ’t algemeen iets lager, tussen de € 350,– en € 600,– per m2. De locatie waar de bouwgrond zich bevindt heeft mede invloed op de prijs. Tijdens de economische crisis floreerde de woningmarkt vooral nog op de meest gewilde woonplekken. De uitspraak binnen de woningsector van het gaat om ‘locatie, locatie en nog eens locatie’ is er niet voor niks.

Beknotting versus vrijheid

Particulier opdrachtgeverschap begint altijd met het verkrijgen van een perceel grond, met het bezit van een bouwkavel. In het kavelpaspoort dat bij elke kavel in een nieuwbouwwijk wordt uitgegeven staan exact de voorwaarden van wat je wel en wat je niet met de grond van je kavel mag doen. Kavels die niet in een nieuwbouwwijk liggen zijn bijna altijd gebonden aan de condities van een bestemmingsplan.

Naast het kavelpaspoort ben je in nieuwbouwwijken bijna altijd ook gebonden aan een beeldkwaliteitsplan. Hierin wordt voorgeschreven wat je wel of niet op de kavel mag bouwen. Wel of geen puntdak, plat dak of bijvoorbeeld een lessenaar dak. Meestal worden ook verplichte bouwmaterialen voorgeschreven: baksteen, houtbouw, de kleuren of een combinatie van mogelijkheden De gemeentelijke welstand kijkt voor een correcte uitvoering over je schouders mee. Best een beknotting van vrijheid en eigenlijk niet meer van deze tijd. In het landelijke buitengebied van Almere(Hout), in Oosterwold dicht bij de Stichtse Brug, is het precies andersom – daar krijgen kopers van een perceel grond heel veel vrijheid maar moeten als particulier opdrachtgever ook heel veel meer doen.

Oosterwold: vrijwel onbegrensde vrijheid en geen welstand

Oosterwold biedt de meest basale ontwikkelvorm voor een zelfbouwer. Er zijn geen opgedwongen bouwstijlen of voorgeschreven bouwmaterialen. Welstand is er niet, wel voorwaarden en strenge spelregels hoe je met je perceel grond om moet gaan. Over het aantal vierkante meters dat je – afhankelijk van de grootte van je perceel grond – bijvoorbeeld mag bebouwen. Bovendien ben je in Oosterwold verplicht minimaal 50% van je grond met stadslandbouw in te vullen. Het nu nog een grotendeels agrarische gebied met akkers, weiden en bossen dat transformeert langzaamaan op basis van de gestelde spelregels naar een blijvend groen en open woonlandschap met ruimte, lucht en licht. Een soort van agrarisch woon- en coulisselandschap zoals de Achterhoek, Friese Wouden of Drenthe.

Geen traditionele projectontwikkeling in Oosterwold

Oosterwold groeit organisch en is zelfvoorzienend. De bewoners creëren zelf hun woon- en leefomgeving. Er bestaat geen planologisch eindbeeld. Wijken en voorbedachte straten bestaan niet en riolering ontbreekt. In Oosterwold is elke toekomstige bewoner zelf planoloog en ontwikkelaar van zijn eigen omgeving en huis. De omgeving wordt collectief via verenigingen met elkaar aangepakt. Deze wijze van gebiedsontwikkeling is voor Nederland volstrekt nieuw. Het merendeel van de grond in Oosterwold is niet in het bezit van de gemeente maar eigendom van het Rijksvastgoed Bedrijf. De grondprijs is relatief laag, bijna € 41,– per m2 (prijspeil mei 2017). Met deze gunstige grondprijs ben je er nog lang niet, er komen inspanningen en aanzienlijke extra kosten bij kijken. Afhankelijk van de grootte van het perceel moet de aankoopprijs met een factor van 1,5x tot 3x worden vermenigvuldigd.

De kopers van een perceel grond in Oosterwold moeten zelf alle vereiste onderzoeken op gebied van archeologie, ecologie en waterhuishouding laten verrichten en de civieltechnische zaken regelen zoals het aanleggen van kavelwegen en een door het Waterschap goedgekeurd watersysteem. Als je niet over voldoende kennis en kunde van stedenbouw en civiel techniek beschikt, is deskundige hulp onontbeerlijk. Daarom hebben – op een uitzondering na – bijna alle kavelkopers die in Oosterwold zijn gevestigd (situatie mei 2017) zich aangesloten bij een collectief initiatief met professionele begeleiding. Nu de pioniersfase enigszins achter de rug is zullen in de aankomende tijd steeds meer grondkopers alles zelf regelen, of met elkaar in een Bouwgroep onder professionele begeleiding de zaken aanpakken.

In Oosterwold is de aankomende jaren voldoende grond voor particuliere opdrachtgevers beschikbaar – in totaal 4300 hectare. Elke grondkoper is zowel initiatiefnemer als eindgebruiker. Onder speciale voorwaarden kunnen ook meer projectmatig gerichte initiatieven tot stand komen. Buitenplaats Oosterwold, Tiny House Farm, ReGenVillage en EcoParkHof zijn daar voorbeelden van. Traditionele projectontwikkeling heeft in Oosterwold nauwelijks een kans. De grond wordt door de kavelkoper (eindgebruiker) rechtstreeks van het Rijk afgenomen. Dit staat tegendraads op traditionele projectontwikkeling waarbij een projectontwikkelaar zowel geld op grondexploitatie als op huizenbouw verdient.

Woning in Oosterwold is onlosmakelijk onderdeel van de grondoverdracht

Stel: je beschikt over een perceel grond in Oosterwold. De eerste stap heb je met het tekenen van een intentie gezet. De volgende stap is de keuze van het huis dat je op je grond wilt zetten. In Oosterwold zijn grond en huis onlosmakelijk aan elkaar gekoppeld. Je moet een ontwikkelplan indienen, een anterieure overeenkomst tekenen en een omgevingsvergunning aanvragen met een nauwkeurige opgave hoe je kavel vanuit voorgeschreven percentages wordt ingedeeld. De notariële grondoverdracht in Oosterwold gaat dan ook uit van een verleende omgevingsvergunning. Zomaar een kavel kopen en bezien wat je er in de toekomst mee doet is niet mogelijk.

Het verkrijgen van een perceel grond in Oosterwold staat haaks op de reguliere aankoop van een kavel waarbij je nog alle tijd hebt en krijgt je te bouwen huis uit te zoeken. Grondspeculatie wordt met de gehanteerde werkwijze uitgesloten. Immers, je zou anders relatief goedkope grond kunnen kopen, deze rustig laten liggen, en naderhand tegen een hogere prijs kunnen verkopen. Hoewel de gemeente in Oosterwold grotendeels aan de zijlijn staat, gaat dit bij de vergunningverlening niet op. Daarbij speelt de gemeente een belangrijke rol.

De gemeentelijke vergunningverleners en de Werkgroep Initiatieven beoordelen en toetsen aan de gestelde spelregels het ontwikkelplan dat je voor de verkrijging van een grondperceel moet indienen. Voor de woning wordt het Bouwbesluit in een lichtere vorm gehanteerd. Voor ruimtelijke onderbouwing moeten rapporten en vergunningen van onder andere archeologie en waterhuishouding worden meegeleverd. In de praktijk gaat de vergunningverlening, vooral in tijd gezien, nog niet altijd even soepel. De aanpak in Oosterwold is voor iedereen volstrekt nieuw en dit vergt ook voor het ambtelijke apparaat enige inwerktijd.

Je hebt een kavel. Nu nog je huis

Je beschikt over een perceel grond, over een kavel, nu nog het huis. Het assortiment en de verscheidenheid van woningen is groot. In grote lijnen hebben particulier opdrachtgevers drie keuzemogelijkheden.

1 Catalogushuis

Dit is de meest makkelijke keuze, vaak ook de meest betaalbare, maar wel de minst creatieve. Een al ontworpen en veelal beproefde woning uit een brochure. In Duitsland ‘Fertighaus’ genoemd. Je hebt ze in allerlei vormen, stijlen en maten en de leveranciers zijn soms bereid enkele persoonlijk wensen in het ontwerp door te voeren – uiteraard tegen meerprijs. Er zitten veel aanbieders van catalogushuizen op de markt. Sommigen zijn volledig gespecialiseerd in houtbouw anderen in traditioneel schoon metselwerk en weer anderen pakken van alles aan. De richtprijzen in de prijslijst lijken in eerste instantie gunstig, maar let op: meestal wordt van de goedkoopste variant uitgegaan en de prijs kan door allerlei wensen en toevoegingen aanzienlijk oplopen. Een gasboiler kost bijvoorbeeld veel minder dan een lucht/water-warmtepomp – zoals bijvoorbeeld gebruikelijk in Oosterwold omdat daar geen gas wordt aangelegd. Het aantal zonnepanelen of meer luxe sanitair en grote raampartijen met drievoudig glas kunnen eveneens prijzen behoorlijk beïnvloeden. Zeker is dat je direct ziet wat je koopt en misschien past zo’n huis uit de brochure wel volkomen bij je smaak en je portemonnee. Prima toch? Bekende catalogushuizen zijn notariswoningen en boerderettes, ook worden steeds meer modellen van bungalows, landhuizen en moderne villa’s aangeboden. Bij een catalogushuis heeft een architect nauwelijks of geen rol, alle voorwerk is al gedaan. Een catalogushuis is een serica, wordt seriematig gerealiseerd. Bij een catalogushuis hoef je niet een zoektocht naar een aannemer te starten, de aanbieder is bijna altijd ook de bouwer.

2 Woonconcept

Een woonconcept gaat uit van een bepaalde bouwstijl of bouwmethodiek. Een opdrachtgever krijgt vanuit het concept alle mogelijkheden voor eigen maatvoering en indeling. De uitstraling van de woning ligt min of meer vast, keuze uit verschillende gevelmaterialen wordt geboden. Een woonconcept biedt veel vrijheid. De bouwmethodiek is beproefd omdat meerdere woningen al zijn gerealiseerd.

Een woonconcept gaat altijd uit van ‘onder architectuur’ omdat de woning op basis van behoefte en wensen gestalte krijgt. Samen met de architect komt het definitieve ontwerp tot stand. Elke woning vanuit een woonconcept is een unica met herkenbare esthetische uitstraling. Elk huis is dus anders en onderscheidend, hoewel ze soms op elkaar kunnen lijken. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld aardewoningen of strowoningen waarbij de bouwmethodiek prevaleert. Een ander voorbeeld is Lofthome met de kenmerken van minimalisme en functionaliteit, toegepast met staalbouw en zichtbare ruimtelijke constructies.

Het bouwen van een vrijstaand huis vanuit een woonconcept is over ’t algemeen iets duurder dan de koop van een catalogushuis. Je zet er een persoonlijk stempel op. De maatvoering en indeling komen immers volkomen aan je wensen tegemoet. Bij de keuze voor een woonconcept moet soms nog een aannemer worden geselecteerd, ook wordt door aanbieders vanuit de eigentijdse vorm van co-participatie, co-creatie of co-productie gewerkt.

3 Vrije architectuur

Je wenst een uniek huis en beslist geen standaardhuis. Een huis waarvan er maar één wordt gebouwd. Voor architecten de hoogste scheppingsvorm. Alles moet op de tekentafel worden bedacht. De keuze van je architect moet aansluiten op jouw ideeën en wensen, het moet klikken. Als het budget niet veel uitmaakt kan je zelfs een beroemde architect inschakelen. In de meeste gevallen zal de keuze vallen op een budgetbewuste en met je meedenkende architect. Iemand die best kritisch mag zijn en volop ideeën aandraagt.

Vrije architectuur start dan ook met het oriënteren en zoeken naar een passende architect die affiniteit met jouw plannen heeft. Waarschijnlijk heb al je al een beeld van de richting die je op wilt gaan. Je hebt misschien referentiefoto’s van huizen gemaakt of misschien wel beelden van aansprekende huizen uit magazines geknipt en deze tot een beeldcollage verwerkt. Dit helpt bij het ontwerpproces. Je geeft hiermee aan welke gebouwen, vormen, materialen en kleuren je mooi vindt.

Vrije architectuur betekent uniciteit – het is meest ultieme vorm van gebouwen. Je uitverkoren architect start met meerdere ontwerpschetsen die gaandeweg tot de gewenste woning en ruimtelijke oplossingen leiden. Een huis van vrije architectuur kent een uitgebreid engineeringsprogramma omdat vanwege uniciteit geen beroep kan worden gedaan op gebouwde voorbeelden. Vrije architectuur is beslist de meest kostbare vorm van het realiseren van een huis. Naast de zoektocht naar een geschikte architect zal je ook een zoektocht moeten ondernemen naar een aannemer die binnen je beschikbare budget blijft.

Neem tijd voor oriëntatie

Het minste risico loop je met het kopen een catalogushuis en het meeste met vrije architectuur omdat nog alles onbekend is. Het budget kan snel uit de pas lopen. De meest makkelijke en over ’t algemeen minst kostbare vorm met een hoge mate aan zekerheid is dus een catalogushuis. Grote vrijheid krijg je met een woonconcept onder architectuur omdat deze vorm alle mogelijkheden biedt je huis ‘op maat’ te laten ontwerpen en bouwen. De meest ultieme vorm gaat uit van vrije architectuur en is tevens de duurste variant. Toch is dit niet altijd een wet van Meden en Perzen. Aankomende architecten zijn soms bereid tegen een redelijke vergoeding een huis voor je te ontwerpen, zeker als het om iets bijzonders gaat en waarmee bekendheid wordt verkregen. Elk bijzonder ontwerp verdikt de portfolio om nieuwe klanten aan te trekken.

Steek tijd in de zoektocht naar de meest geschikte woning, architect en bouwer. Tot het oriëntatieproces behoren het bekijken van showmodellen van cataloguswoningen en/of opgeleverde woningen vanuit een woonconcept. Je proeft dan de sfeer van het huis waar je straks zelf invulling aan gaat geven. Het bijwonen van presentaties en het bezoeken van woonbeurzen zoals “Eigen Huis Bouwen’ in Utrecht leveren eveneens interessante informatie op. Verder zijn magazines als Kavel & Huis en bouw- en architectuurboeken prima informatiebronnen. Tenslotte, via Google kan je uiteraard ook ontzettend veel informatie inwinnen, niet alleen over architectuur en bouwen maar ook over duurzaamheid en installaties. Neem de tijd, want hoe meer kennis je opdoet hoe meer plezier je er van hebt tijdens het wordingsproces van je huis, veelal de duurste aankoop in je leven.

Wat je als particulier opdrachtgever aanstuurt

Naast de besluitvorming over het type huis en de wijze van realisatie heb je uiteraard al (vooraf) de financiële zaken geregeld om de haalbaarheid van je plannen te toetsen. Als particulier opdrachtgever stuur je vanaf nu het feitelijke ontwerp- en bouwproces aan. Hiertoe behoren:

  • het ontwerpproces van je huis; bij een catalogushuis heb je enige invloed en bij een woonconcept of vrije architectuur veel invloed van Schets Ontwerp (SO) naar Voorlopig Ontwerp (VO) tot en met Definitief Ontwerp (DO)
  • het selecteren van een hoofdaannemer; bij een catalogushuis en bij co-creatie of co-productie is deze meestal al bepaald; bij geheel vrije architectuur zal het altijd een zoektocht zijn met het vergelijken van de kwaliteit en prijs van de woning bij meerdere aannemers; niet elke aannemer geeft een gratis offerte af, sommigen vragen een rekenvergoeding of maken louter een inschatting op basis van kubieke meters of vloeroppervlak, zeker wanneer een bestek ontbreekt
  • het aanvragen van de omgevingsvergunning zodra het ontwerp (DO) gereed is; in Oosterwold betekent dit inclusief de vereiste rapportages en vergunningen van archeologie, ecologie en waterhuishouding; bij collectieve initiatieven zoals Buitenplaats Oosterwold of Tiny House Farm zijn deze vanuit collectiviteit ingeleverd en goedgekeurd; kopers van een kavel op deze initiatieven kunnen zich louter beperken tot de aanvraag van de omgevingsvergunning
  • onderdeel van de aanvraag omgevingsvergunning zijn een energieberekening (EPC) en constructieberekeningen van de woning; deze worden door de architect of aannemer geregeld; hieraan voorafgaand moet een sondering naar de diepte van de grondlagen zijn uitgevoerd voor het bepalen van de lengte van de heipalen; ook het sonderen is een zaak van de bouwer, collectieve sondering kan echter prijsvoordelen opleveren
  • voor de aanvraag van de Omgevingsvergunning berekent de gemeente leges, deze kunnen aanzienlijk zijn (al gauw tussen de € 4500,- en € 7500,- voor een doorsnee woning, afhankelijk van het aantal kubieke meters); de kosten van leges lopen in Nederland sterk uiteen en sommige gemeenten schroeven de leges regelmatig op, ook in Almere; tot nu toe willekeur zodat belangenvereniging Vereniging Eigen Huis de overheid tot uniformiteit heeft gedwongen; gemeenten zijn overigens verplicht om de kosten die zij toerekenen duidelijk te onderbouwen
  • de aanvraag Omgevingsvergunning doe je via het Omgevingsloket Online van de gemeente Almere; je aanvraag wordt met een OLO nummer bevestigd, dit nummer moet je bij alle correspondentie melden, eveneens je kavelnummer van de uitgiftetekening; de aanvraag omgevingsvergunning is omslachtig, de meeste architecten of bouwers helpen je daarbij of doen dit voor jou
  • de aanvraag van nutsvoorzieningen behoort eveneens tot het particuliere opdrachtgeverschap; de aanvraag van water, elektra en glasvezel via mijnaansluiting.nl is een persoonlijke zaak; op het digitale aanvraagformulier geef je tevens aan of bouwstroom en –water is gewenst; je ontvangt een aansluitnummer, gebruik dit bij alle correspondentie en hou alles nauwkeurig in de gaten omdat in de praktijk blijkt dat onvolledigheid tot enorme vertragingen kan leiden
  • je moet ook providers kiezen en regelen voor elektra (bijvoorbeeld Essent of NUON) en voor de glasvezel bijvoorbeeld KPN (Ziggo biedt in Oosterwold nog geen services); voor de goede orde, Liander beheert het elektranetwerk en Vitens het waternetwerk en is tevens de provider (geen andere keuze)
  • voor de start van de bouw moet de kavel en bebouwing worden uitgezet, dit doet Geo-Data van de gemeente Almere, uitsluitend op verzoek van de koper van de kavel. Vraag het minimaal twee weken voor de gewenste datum van de uitzetting aan (T 035 5399015)
  • tijdens het bouwproces zal je ongetwijfeld met veel onderaannemers voor de afbouw van je woning te maken hebben, de meesten worden door de hoofdaannemer aangestuurd; zelf ben je verantwoordelijk voor de plaatsing van de keuken (zit vrijwel nooit in het basispakket van een huis), soms ook voor het sanitair
  • hou rekening met bijzondere afbouw, ook met de kosten daarvan zoals bijvoorbeeld bestrating, tuin- en stadslandbouwaanleg, misschien een terras en overkapping, zonneschermen en raamdecoraties, vloerbedekking, extra vergunningvrije bijgebouwen, een tuinkas, houtkachel of open haard, hemelwateropvang met hergebruik, water ontkalking, gordijnen en heel veel meer. Zorg ervoor dat deze afbouwers niet voor elkaars voeten lopen, een kwestie van zorgvuldig plannen.

Kortom zelfbouwen, particulier opdrachtgeverschap kost veel tijd. Beslist geen sinecure, maar voor al je inspanningen krijg je uiteindelijk veel terug. Zoveel zelfs dat je zegt ‘dit doe ik geen tweede keer meer, ik heb nu precies zelf ontwikkeld wat ik voor ogen had en wat ik wilde: mijn lang gewenste droomhuis!’

df/smlxl © 2017

Achtergrond auteur

Daan Fröger is vanaf 2012 bij meerdere (collectieve) initiatieven in Oosterwold betrokken, waaronder Buitenplaats Oosterwold, De Moestuin van Oosterwold en Tiny House Farm. Eveneens bij individuele kavels met toegevoegde meerwaarde (PO-PLUS). Samen met BKVV Architecten heeft hij Wonen in Oosterwold BV (WIO) opgericht. Op dit moment (mei 2017) voert WIO Bouwgroepen vanuit Collectieve Gebiedsontwikkeling Oosterwold aan en binnenkort zullen bij voldoende deelnemers het initiatief LOFTHOEVE alsmede een Loodwoning en Lofthome Ensemble worden gelanceerd. De auteur woont zelf ook met veel plezier naast debouwbieb aan de Auguste Comteweg in Oosterwold. Zijn motto: ‘Oosterwold, waar is dit in Nederland mogelijk, nergens anders, het is ongekend’.
Voor verdere informatie verwijzen we je naar de volgende websites:

Deel dit bericht:

Bedankt voor je inschrijving!