Elke nieuwe bewoner in Oosterwold moet bij de bouwaanvraag een watervergunning overleggen, dit is verplicht. Waterschap Zuiderzeeland verleent die vergunning en ziet toe of alles conform het kavelontwerp en de afspraken wordt uitgevoerd. De vergunning gaat in op het voorkomen van wateroverlast en de lozing van gezuiverd afvalwater via sloten. De gebiedsontwikkeling van Oosterwold mag niet leiden tot achteruitgang van waterkwaliteit. De watervergunning staat daarom borg voor het goed functioneren van het totale watersysteem in het gebied.
De structuur van het watersysteem is best ingewikkeld. Er wordt steeds meer ervaring opgedaan en de vraag doemt op ‘of het niet anders had gemoeten’? Oosterwold kent veel vrijheid en in de opzet is oorspronkelijk van opschalen uitgegaan. Nutspartijen kunnen dan makkelijk verkochte kavels met leidingen volgen. Naar nu blijkt brengt ongebreidelde vrijheid van het zetten van stippen voor afwatering en voor nutspartijen soms problemen met zich mee. De nutspartijen moeten nu her-en-der-stippen volgen en dit blijkt in de praktijk niet handig. In de evaluatie van Oosterwold binnenkort zal dit punt beslist aan de orde komen.
Met een structuur van vastgestelde woonvelden en hoofdwegen waarin nutsleidingen en een rioleringssysteem liggen wordt het bijvoorbeeld een stuk eenvoudiger. Vanaf deze structuur kunnen makkelijk aftakkingen worden gemaakt en er blijft voldoende woonvrijheid over. Dit gaat wel in tegen het volledig zelfvoorzienende karakter van Oosterwold, maar in de praktijk bestaat dit niet. Bewoners eisen water en elektriciteit en met glasvezel erbij kan je nauwelijks van autarkisch leven spreken, hoewel dit voor een eenling wel mogelijk is. Clustering van IBA-sytemen voor een robuuster watersysteem blijkt door verschoven kavelopleveringen in de praktijk ook nauwelijks mogelijk. We spreken met Erik Deiman van het Waterschap, hij is programmaleider waterketen en onder andere belast met Oosterwold.
In gesprek met Erik Deiman van Waterschap Zuiderzeeland
Erik: “In Oosterwold hebben bewoners een veel grotere rol en verantwoordelijkheid dan in andere wijken. Er zijn geen openbare wegen en er ligt geen rioolsysteem zoals in nieuwbouwwijken wel gebruikelijk is. In Oosterwold moeten de bewoners zelf alles regelen en zijn en blijven voor alles verantwoordelijk. Wat ze regelen moet uiteraard blijvend goed functioneren. Dus niet alleen als je er woont, maar ook in de toekomst om het gebied leefbaar te houden. Onderdeel van de verantwoordelijkheden is de verplichting van zuivering van eigen afvalwater. De huidige lozingseisen zijn gelijk aan die van een IBA-3B systeem. Dit is voor individuele afwaterbehandeling het hoogste kwaliteitsniveau. Dit systeem is meestal gekoppeld aan een helofytenfilter, maar er functioneren ook een aantal compact systemen. Als het om waterkwaliteit gaat nemen wij als Waterschap geen enkel risico. En als we het over een watersysteem hebben dan bedoelen we ook de afwatering van het gezuiverde afvalwater en het hemelwater via sloten en greppels of buffervijvers. We hebben het dus over een totaal geïntegreerd watersysteem”.
Doe-het-zelf monitoring
Hoe controleren en handhaven jullie dat systeem? “Als Waterschap monitoren wij de waterkwaliteit in Flevoland. Ook in Oosterwold zijn er meetpunten. Gezien de rol van de bewoners die zelf eigenaar zijn van het watersysteem in Oosterwold, wordt er ook nagedacht over zelfmonitoring. We zijn net begonnen met de controle van de kwaliteit van het eindwater van de IBA-systemen die al zijn aangelegd. Voor het Waterschap is Oosterwold een nieuwe vorm van gebiedsontwikkeling en hierin hebben we nu al op een andere en intensievere manier contact met bewoners. Met de groei en ontwikkeling van Oosterwold moet de rolverdeling tussen bewoners en Waterschap opnieuw worden gedefinieerd. Hoe de samenwerking op het gebied van waterbeheer in de toekomst wordt ingericht moet de komende jaren duidelijk worden. Het is belangrijk dat men beseft dat het een bijzondere woonwijk is in een bijzonder gebied waar veel eigen verantwoordelijkheid van de bewoners wordt verwacht”, aldus Erik Deiman.
Droge voeten
Voor droge voeten is een perfecte werking van de sloten in Oosterwold natuurlijk van groot belang. De sloten hebben vaak meerdere eigenaren. Zowel wat betreft aangelegde duikers en voor preventief onderhoud. Welke rol speelt het Waterschap bij het functioneren van die sloten? Erik: “In principe geen enkele, maar we schouwen wel. De werking van de duikers, het eventueel uitbaggeren en het verwijderen van riet en wildgroei is een zaak van de bewoners zelf. Als het systeem niet naar behoren functioneert zullen we de eigenaren erop aanspreken, maar we hebben liever dat de eigenaren zelf mogelijke gebreken tijdig inzien en verhelpen. We willen geen politieagentje spelen, maar als het moet kunnen we sancties uitoefenen. Maar dit wil toch niemand, nietwaar. Voor het onderhoud van de sloten is het niet meer dan logisch dat de eigenaren zich verenigingen. Het kan best zijn dat meerdere verenigingen op de sloten afwateren en er gebruik van maken terwijl de leden van die verenigingen geen directe eigenaar van zo’n sloot zijn. Ze hebben er indirect wel mee te maken en zullen het daarom onderling moeten regelen”.
Informatie en spreekuur Waterschap Zuiderzeeland
Toekomstige bewoners hebben de mogelijkheid voordat ze de watervergunning aanvragen het waterplan met de vergunningverlener te bespreken. Op afspraak elke vrijdagochtend in Blocq van Kuffeler. Voor algemene vragen kan je zo binnenlopen.
Ga voor informatie over water en afvalwateringzuivering in Oosterwold naar www.zuiderzeeland.nl/oosterwold. Op deze site bevinden zich pdf’s van informatiegidsen alsmede de handleiding voor het aanvragen van de watervergunning. De periode van het indienen van de aanvraag tot de vergunning verstrekking duurt ongeveer vier weken.
